Avşa Adası tarihi ünlü tarihçi Plinius’un ve ünlü coğrafyacı Strabon’un kitaplarında geçmektedir. Zengin toprak bütünlüğüne sahip olmayan ve geçmişi boyunca bağımsız bir idare tarafından yönetilmeyen ada, çevrede egemen olan güçlerin himayesinde bulunmuştur.
Eski çağlarda Hıristiyan din adamlarının sürgün yeri olarak değerlendirilen ada, tüm orta çağ boyunca boş kalmış bulunmaktadır.
Tarihçi Plinius adaya, Ophiussa olarak hitap etmiştir. Bizans egemenliği döneminde adanın ismi Afousia olarak değiştirilmiştir. 17. Yüzyılda Meryem ana manastırının yapılması nedeni ile adaya Pnagia ismi verilmiştir.
Avşa Adası’na 5 dk. mesafedeki Yiğitler Köyü’nün geçmiş dönemlerde ismi Araplar olarak bilinmektedir. Avşa tarihi boyunca Bizans Dönemi’nden gelen Afousia ismi yakın çağda Türkeli ismini almış, günümüzde ise Avşa Adası olarak kullanılmaya değiştirilmiştir.
Ada, tarih boyunca Araplar, Rumlar ve Türkler gibi birçok farklı millete ev sahipliği yapmıştır. Bizans Dönemi’nde ada, savunma amaçlı olarak kullanılmış ve o dönemde Afousia adıyla anılmıştır. İstanbul’u kuşatan Arap orduları, 672 ile 678 yılları arasında ada üzerinde yerleşmiştir. Zamanla Türkleşen Araplar nedeniyle ada, Osmanlı Dönemi’nde “Araplar Adası” olarak adlandırılmıştır. Mübadele Antlaşması ile Rumlar Yunanistan’a gönderilmiş ve adaya Türkler yerleştirilmiştir. Bu dönemden sonra ada üzerinde tarım faaliyetleri sona ermiştir.
Cumhuriyet Dönemi’nde kısa bir süre “Türkeli” ismiyle anılan ada, daha sonra yapılan düzenlemelerle “Avşa” olarak adlandırılmıştır. Günümüzde Avşa Adası, önemli bir turistik bölge olup kış aylarında yaklaşık 5 bin kişilik bir nüfusa ev sahipliği yapmaktadır.
Avşa Adası’nda yapılacak ziyaretlerde görülmesi gereken tarihi eserler arasında, Değirmenardı mevkii’ndeki Tarihi Değirmen, Yiğitler Kalesi, Aziz Georgios Manastırı Kütüphanesi ve Yiğitler köyünde bulunan Ali Dede Türbesi ön plana çıkmaktadır.
Yiğitler kalesinin bulunduğu Şahin Tepesi gün batımının muhteşem bir şekilde izlenebileceği enfes bir güzelliktir. Avşa Adası Yiğitler Köyü hakkında detaylı bilgilere ulaşmak için Avşa Adası Yiğitler Köyü hakkındaki yazımızı okuyabilirsiniz.
